De beste slaapzak tips die je moet weten

Een goede slaapzak kopen

Een goede slaapzak kopen is nog best moeilijk. In dit artikel geef ik je tips om tot de beste koop en keuze te komen. En geef ik je ook tips hoe je er lekker warm in kunt slapen.

De minimale temperatuur

Het eerste wat je voor jezelf duidelijk moet maken, als je een slaapzak gaat kopen, is in welke omstandigheden je de slaapzak gaat gebruiken en voor welke minimale temperaturen hij nodig is. Met een 3 seizoen slaapzak kom je meestal heel ver. Deze geeft je veel mogelijkheden. Maar als je alleen in de zomer gaat slapen in een slaapzak, is een 3 seizoens eigenlijk te warm voor je. En ga je onder koude winterse omstandigheden slapen dan is deze te koud.

Zou je graag zelfstandig een avontuurlijke trektocht willen maken? Laat mij je dan helpen met de Basiscursus Hiken & Wildkamperen. Een no-nonsense cursus waar je veel aan zal hebben. Meer informatie kan je lezen op mijn website Into Nature Basecamp, klik hier.

Ook moet je je eerlijk afvragen hoe koud je het ’s nachts vaak hebt. Ben je een koukleum of heb je het niet zo snel koud? Soms wordt een verschil tussen vrouwen en mannen aangeduid met de temperatuurbereik van een slaapzak. Dit lijkt mij onzin. Vrouwen zouden kouwelijker zijn dan mannen. Maar dat is echt persoonlijk. Ik ben bijvoorbeeld een grotere koukleum dan mijn vriendin. Daar gaat de stelling al…

Ga niet de temperatuur van je slaapzak verhogen door gebruik te maken van linners, deze zijn veel te zwaar in vergelijking wat je ermee aan temperatuur wint. Je tent, slaapmatje en slaapkleding hebben een grote invloed op de temperatuurbereik van je slaapzak. Als je deze drie goed voor elkaar hebt kan je een minder warme en dus lichtere slaapzak mee nemen.

Slaapzak fabrikanten en winkels geven het temperatuurbereik van een slaapzak aan middels verschillende aanduidingen. De bekendste zijn; comfort, comfort limiet, limiet, extreem. Limiet en al helemaal extreem zijn misleidende en gevaarlijke temperatuurwaardes. Kijk hier niet naar.

Levensgevaarlijke marketing

Ik bekeek net een willekeurige onlinewinkel die beweert dat een slaapzak met een comfort van -1 graden Celsius een extreemtemperatuur heeft van -25 graden Celsius; dus uiterlijk bruikbaar tot -25 graden Celsius in uiterste gevallen. Beseffen winkels en slaapzak merken wel dat dit dodelijk gevaarlijk is om aan te geven. Alsof je het met deze slaapzak in de wildernis gaat overleven bij temperaturen tot -25… Fabrikanten en winkels zouden moeten stoppen met deze misleidende aanduidingen. Dit brengt onwetende mensen in levensgevaar. Ik vind dit echt te bizar dat dit aangeven wordt...

Kijk dus alleen naar de comforttemperaturen (comfort of comfort limiet) en vergeet al de andere aanduidingen. Alleen dan ben je er nog niet… want de comforttemperatuur is meestal een te rooskleurige aanduiding van de slaapzak merken… Ik heb de regel; tel bij de comforttemperatuur (of de comfort limiet) er minimaal 5 graden bij op. Op deze wijze zit je redelijk safe met de minimale temperatuur die je slaapzak aankan. Dus een slaapzak met een comfort (limit) van 0 graden is comfortabel rond de 5 graden. Houdt jezelf niet voor de gek, pas dit altijd toe om niet teleurgesteld te raken door een slaapzak te kopen die je koude slapeloze nachten gaat geven.

Hoe eerlijk is de fabrikant met zijn temperatuuraanduiding. Eigenlijk kan je wel stellen bijna geen één merk… Er is een normering, de EN 13537:2002, maar dit geeft ook niet meer dan een rooskleurig laboratorium resultaat weer. Maar het voordeel van deze normering is wel dat de temperatuuraanduiding tussen verschillende merken (die deze normering gebruiken) eenduidig gelijk is, of de bijpassende temperatuuraanduidingen nu kloppen of niet.

Keuze model slaapzak; deken, mummie of een quilt

Voor de meeste outdoor activiteiten kies je het beste voor een mummie model. Deze sluit veel beter om je heen aan dan een dekenmodel en is hierdoor warmer. Een dekenmodel is eigenlijk alleen geschikt voor zomers weer.

Quilts zijn half open slaapzakken (zonder hoofd gedeelte) die je meer een dekengevoel geven. De combi van een warm slaapmatje (hoge R waarden) en deze quilt maakt dit slaap systeem best inventief. Een quilt maakt maximaal gebruik van de isolatie waarden van je slaapmatje. En quilts zijn meestal lichter dan mummy slaapzakken.

Goede quilts zijn prima te gebruiken in 3 seizoen omstandigheden (lente, zomer en herfst). Maar naar mijn mening zijn quilts niet geschikt voor serieuze koude omstandigheden. Ook is een quilt niet de juiste keuze als je een draaier bent. Het is een beetje afhankelijk hoe je het vergelijkt maar met een quilt kan je grammen besparen, als snel rond de 200 gram in vergelijking tot een vergelijkbare mummie slaapzak. Een quilt met een geheel gesloten voetenuiteinde is aan te bevelen om geen warmte te verliezen. Je kunt uitproberen of een quilt wat voor je is, door met je mummie slaapzak een quilt te simuleren. Zowel een mummie slaapzak als een quilt hebben verschillende plussen en minnen. Het is persoonlijk welke je voorkeur heeft. Zeker onder de ultra lichtgewicht hikers heeft een quilt de voorkeur.

Een quilt is niet mijn keuze als de temperatuur koud en vochtig is. Omdat ik een ontzettende draaier ben ontsnapt er continue kostbare lichaamswarmte onder de quilt vandaan. En zijn dan de omstandigheden extreem voor je door dat je bijna tegen onderkoeling aan zit is een quilt een gevaarlijke keuze in vergelijking tot een goede mummy. Maar wordt het allemaal niet zo extreem dan is een quilt zeker het overwegen waard.

Het gewicht

Het gewicht van een slaapzak is naast de temperatuur natuurlijk ook belangrijk. Draag je alles zelf en ga je meerdere dagen hiken? Dan moet je gewoon voor de lichtste optie kiezen. Een gewicht van rond de 1000 gram is heel netjes voor een 3 seizoen slaapzak.

Het formaat

Ook heel belangrijk is het formaat van je slaapzak. Pas je er wel in met jou lengte en breedte? Koop een slaapzak die 20 max 30 cm langer is dan je eigen lichaamslengte. Dus ben je 1,90 meter lang ga dan voor een slaapzak van 210 a 220 cm. Ietsje groter is beter dan te klein. Als je vrij vors bent is een extra brede slaapzak aan te raden maar deze is vaak wat moeilijk te verkrijgen.

De rits

Kies alleen voor een slaapzak waarbij de rits geheel tot beneden zit. Zodat je deze ook bij het voeteneind open kan ritsen. Hiermee kan je de temperatuur regelen als het te warm wordt in je slaapzak. Alleen voor 4 seizoen slaapzaken (winter slaapzakken) is dit niet nodig. Een rits aan de linker of rechter kant boeit niet.

Tochtsleuf en nekkraag

Koop geen slaapzak voor 3 seizoen en natuurlijk al helemaal niet voor 4 seizoen gebruik, zonder goede tochtsleuf en nekkraag. De nekkraag moet ook aansnoerbaar zijn. Zeker door de nekkraag houd je het veel warmer in je slaapzak. De warme lucht blijft met een goede nekkraag in je slaapzak.

Synthetisch slaapzak

Synthetisch slaapzakken zijn vaak goedkoper maar wel zwaarder dan dons slaapzakken (in vergelijking tot dons met dezelfde temperatuurbereik). Het voordeel van synthetische slaapzakken is dat ze sneller drogen als deze nat/vochtig zijn dan dons slaapzakken. Ook isoleren ze vaak beter als de slaapzak vochtig/nat is. Ook kan je synthetische slaapzakken probleemloos in je wasmachine gooien als het er één is met een kwaliteitsvulling. Synthetisch heeft jammer genoeg twee nadelen en dat is het gewicht en het grote pakvolume; zeker bij modellen voor koude omstandigheden in vergelijking met dons. Maar tegenwoordig word synthetische isolatie steeds beter en lichter. Synthetisch slaapzakken zijn een hele goede keuze voor de zomer en 3 seizoensomstandigheden. Ik heb een synthetische slaapzak al dikke 20 jaar en deze is nog steeds in topconditie (is wel van een kwaliteitsmerk, was geen goedkope). Een goede synthetisch slaapzakken is nagenoeg onderhoud vrij.

Dons slaapzak

Een dons slaapzak is licht, goed comprimeerbaar (bij kwaliteit dons). Maar dons heeft als nadeel (heeft de naam) dat deze slaapzakken minder snel opdroogt dan een synthetische slaapzak, dat de isolatie minder wordt als dons vochtig/nat is. Donzen slaapzakken verliezen in de loop van tijd veertjes wat de isolatie door de jaren heen zal verminderen. En dons heeft een hoge aanschafprijs. De claim dat dons comfortabeler slaapt qua zweten heb ik zelf niet kunnen ondervinden.

Maar het ene dons is het andere niet. Zo kan je kiezen uit eenden- en ganzendons. Ganzendons heeft de naam dat deze warmer is dan eendendons. Maar is deze ook warmer als de omstandigheden niet zo best zijn, denk aan vocht in combinatie van kou…

Ga gemiddeld gezien voor dons met een hoge vulkracht (CUIN) en een zo zuiver mogelijk aantal echte donsveertjes. Rond de 95% is het hoogst haalbare zuivere percentage (dons in verhouding met donsveertjes). 300 full power is de laagste donskwaliteit en 800 de hoogste (Europese waarden). Hoe beter deze waardes hoe hoger de kwaliteit en hoe warmer, lichter en hoe duurder in verhouding met het aantal gram dat in de slaapzak zit. Maar… is de luchtvochtigheid groot dan heb je minder aan een hele hoge CUIN waarden en hoge zuiverheid. Dan is een lagere CUIN en lagere zuiverheid beter een hoge. Want een te hoge CUIN stort in als deze vochtig wordt en dropt dan enorm in temperatuur. Onzuiverder dons isoleert beter dan heel zuiver dons onder vochtige omstandigheden.

Let op! De Europese CUIN aanduiding (vulkracht norm) heeft een lagere waardering aanduiding dan Amerikaanse CUIN norm. Dus een Europese 600 CUIN aanduiding slaapzak is beter dan een Amerikaanse 600 CUIN aanduiding. Al weet je meetstal niet wanneer een fabrikant welke aanduiding hanteert…

Bij slaapzakken van 900 CUIN of zelfs 1000 CUIN kan je je vraagtekens zetten, dit is misleidende marketing. Want deze vulling is helemaal niet haalbaar bij massa productie van een slaapzak, deze waarde zijn alleen onder laboratorium omstandigheden te halen.

Maar je kunt zo wie zo ook je vraagtekens zetten bij de aanduidingen van veel slaapzakken en slaapzakmerken als bijzonder. Want de zogenaamde prestaties van de slaapzak zijn vaak rooskleuriger dan deze werkelijk in de praktijk zijn. Net als de auto-industrie worden gegevens gemanipuleerd en staan de behaalde laboratorium testwaardes ver van de praktijk; CUIN, percentage dons en temperatuur.

Ik gebruik een 650 CUIN (Europese norm), 90/10% eend, donzen slaapzak in natte en koude omstandigheden. Ik ondervind geen voelbare temperatuur drop als mijn donzen slaapzak nat/vochtig is. Ik vind deze dan niet kouder en ook droogt deze slaapzak best snel. Ik zorg er wel voor dat mijn slaapzak, zo goed als dat kan, droog of zo droog mogelijk blijft. Als ik een veel hogere CUIN met zuiverder percentage dons slaapzak voor deze omstandigheden gebruikt (met zelfde temperatuurbereik; dus minder gram dons er in) zal ik het kouder hebben doordat het dons instort door het vocht en zal deze ook minder snel drogen (dons gaat kleven).

Lekker warm slapen in je slaapzak

Lekker warm slapen in je slaapzak is aan veel factoren onderhevig. Maar je kunt het comfortabel maken door de volgende punten:

- Tent
Hoe warm/koud is je tent, hoe goed isoleert deze en houdt deze de kou en vocht voor een deel buiten? Dit heeft natuurlijk invloed op de temperatuur in je slaapzak.

- Slaapmatje
Een slaapmatje dat goed isoleert zal de temperatuur in je slaapzak verhogen. En een goed slaapmatje zal ook je nachtrust bevorderen.

- Slaapkleding
Draag warme kleding in je slaapzak als de omstandigheden koud zijn. Zorg wel dat je altijd warmere kleding overhoudt die je buiten je slaapzak kunt dragen. Dus als je met al je kleding in je slaapzak moet om het warm te hebben zit je niet goed en is dat zelfs gevaarlijk. Het dragen van een muts in je slaapzak helpt heel goed om het warmer te hebben.

- Kleding over je slaapzak
Om kou tegen te gaan trek je je (regen)jas dicht geritst over je voeten einde. En heb je nog een fleece of donsjas? Leg deze dan over je slaapzak. Hiermee help je het temperatuurbereik van je slaapzak verhogen.

- Bewegen voor slapen gaan
Ga als je het koud voordat je wilt gaan slapen bewegen. Ga springen, met je armen zwaaien en draaien: alles wat je bloedsomloop extra activeert helpt. Doe dit 2 à 3 minuutjes voordat je gaat slapen.

- Eet goed voor het slapen gaan
Ga nooit met een hongergevoel slapen als het koud is. Eten is de brandstof voor je lichaam.

Een lege blaas
Niet te veel drinken voor het slapen gaan. lig je in je slaapzak en moet je plassen, ga dan direct, stel dit niet uit.

- Warme kruik
Heb je genoeg brandstof mee? Dan is een warme kruik een cadeautje. Zeker als je last hebt van koude voeten. Vul een 1 liter Nalgene fles (of 0,5 liter) met gekookt water en hup in je slaapzak ermee. Een 1 liter Nalgene fles blijft enkele uren heerlijk warm. En de volgende dag heb je meteen veilig drinkbaar water :) Gebruik alleen een Nalgene fles, deze lekken nooit.

Het opbergen van je slaapzak

Als je terug bent van je avontuur berg je slaapzak dan altijd op buiten de compressiezak. Dus nooit opbergen in de compressiezak voor lange tijd. Geef je slaapzak de ruimte.

Het wassen van je slaapzak

Was je slaapzak ze min mogelijk! Het liefst bijna nooit. Maar als je deze gaat wassen volg dan de was instructies op van de fabrikant. Ga niet zelf zomaar wat doen. Dons kan je het beter door een gespecialiseerd bedrijf laten wassen.