De beste slaapzak tips die je moet weten
Een goede slaapzak kopen
Een goede slaapzak kopen is nog best moeilijk. In dit artikel geef ik je tips om tot de beste koop en keuze te komen.
De minimale temperatuur
Het eerste wat je voor jezelf duidelijk moet maken, als je een slaapzak gaat kopen, is in welke omstandigheden je de slaapzak gaat gebruiken en voor welke minimale temperaturen hij nodig is. Met een 3-seizoenen slaapzak (comfort tot rond de 0 graden) kom je meestal heel ver. Deze geeft je veel mogelijkheden. Maar als je alleen in de zomer gaat slapen in een slaapzak, dan is een 3 seizoens eigenlijk te warm voor je. En ga je onder koude winterse omstandigheden slapen dan is deze te koud.
Zou je graag zelfstandig een avontuurlijke trektocht willen maken en in het wilt bivakkeren? Laat mij je dan helpen met de Basiscursus Hiken & Wildkamperen. Een no-nonsense cursus waar je veel aan zal hebben. Meer informatie kan je lezen op mijn website Into Nature Basecamp, klik hier.
Ook moet je je eerlijk afvragen hoe koud je het ’s nachts vaak hebt. Ben je een koukleum of heb je het niet zo snel koud? Soms wordt een verschil tussen vrouwen en mannen aangeduid met de temperatuurbereik van een slaapzak. Dit lijkt mij onzin. Vrouwen zouden kouwelijker zijn dan mannen. Maar dat is echt persoonlijk. Ik ben bijvoorbeeld een grotere koukleum dan mijn vriendin. Daar gaat de stelling al…
Ga niet de temperatuur van je slaapzak verhogen door gebruik te maken van linners, deze zijn te zwaar in vergelijking wat je ermee aan temperatuur wint. Je tent, slaapmatje en slaapkleding hebben een grote invloed op de temperatuurbereik van je slaapzak. Als je deze drie goed voor elkaar hebt kan je een minder warme en dus lichtere slaapzak mee nemen.
Slaapzak fabrikanten en winkels geven het temperatuurbereik van een slaapzak aan middels verschillende aanduidingen. De bekendste zijn; comfort (of comfort limiet), limiet en extreem. Limiet en al helemaal extreem zijn misleidende en gevaarlijke temperatuurwaardes. Kijk hier niet naar. Helaas geven somige (web)winkels en merken de limiet aan als comfort limiet. Erg verwarend en misleidend.
Levensgevaarlijke marketing
Ik bekeek net een willekeurige onlinewinkel die beweert dat een slaapzak met een comfort van -1 graden Celsius een extreemtemperatuur heeft van -25 graden Celsius; dus uiterlijk bruikbaar tot -25 graden Celsius in uiterste gevallen. Beseffen winkels en slaapzak merken wel dat dit dodelijk gevaarlijk is om aan te geven. Alsof je het met deze slaapzak in de wildernis gaat overleven bij temperaturen tot -25… Fabrikanten en winkels zouden moeten stoppen met deze misleidende aanduidingen. Dit brengt onwetende mensen in levensgevaar. Ik vind dit echt te bizar voor woorden dat dit aangeven wordt door fabrikanten en winkels...
Kijk dus alleen naar de comforttemperaturen (comfort of werkelijke comfort limiet) en vergeet al de andere aanduidingen. Alleen dan ben je er nog niet… want de comforttemperatuur is meestal een te rooskleurige aanduiding van de slaapzak merken… Ik heb de regel; tel bij de comforttemperatuur (of de comfort limiet) er minimaal 5 graden bij op. Op deze wijze zit je redelijk safe met de minimale temperatuur die je slaapzak aankan. Dus een slaapzak met een comfort (limit) van 0 graden is comfortabel rond de 5 graden. Houdt jezelf niet voor de gek, pas dit altijd toe om niet teleurgesteld te raken door een slaapzak te kopen die je koude slapeloze nachten gaat geven.
Hoe eerlijk is de fabrikant met zijn temperatuuraanduiding. Eigenlijk kan je wel stellen bijna geen één merk… Er is een normering, de EN 13537:2002, maar dit geeft ook niet meer dan een rooskleurig laboratorium resultaat weer (ontwikkelt door de grote merken). Maar het voordeel van deze normering is wel dat de temperatuuraanduiding tussen verschillende merken (die deze normering gebruiken) eenduidig gelijk is, of de bijpassende temperatuuraanduidingen nu kloppen of niet.
Keuze model slaapzak; mummie, deken of een quilt?
Voor de meeste outdoor activiteiten kies je het beste voor een mummie model. Deze sluit veel beter om je heen aan dan een dekenmodel of quilt en is hierdoor warmer. Een dekenmodel is eigenlijk alleen geschikt voor zomers weer.
Quilts zijn half open slaapzakken (zonder hoofd gedeelte) die je meer een dekengevoel geven en dat ligt heerlijk comfortabel. De combi van een warm slaapmatje (hoge R waarden) en deze quilt maakt dit slaap systeem best inventief. Een quilt maakt maximaal gebruik van de isolatie waarden van je slaapmatje. En quilts zijn meestal wat lichter dan mummy slaapzakken met de zelfde temperatuuraanduiding.
Beste keuze; mummy of quilt?
Deze keuze is afhankelijk van; wat voor slaper je bent, ben je kouwelijk, je persoonlijke slaap voorkeur, maar zeker ook hoe vochtig/koud gaat/kan het worden tijdens de trektocht? De beste allround keuze is een mummy slaapzak en ook de beste keuze als het heel koud/nat is/gaat worden. Een quilt is een goede en comfortabele keuze als het niet “te koud” wordt qua weer. Met een quilt heeft een warm slaapmatje zeker de voorkeur (R waarde min rond 4). Want een quilt maakt maximaal gebruik van de reflectie warmte van je slaapmatje een mumy slaapzak doet veel minder.
Een quilt is niet mijn keuze als de temperatuur koud en vochtig is of kan worden. Omdat ik een ontzettende draaier ben ontsnapt er continue kostbare lichaamswarmte onder de quilt vandaan. En zijn dan de omstandigheden extreem voor je door dat je bijna tegen onderkoeling aan zit is een quilt een gevaarlijke keuze in vergelijking tot een goede mummy. Maar wordt het allemaal niet zo extreem dan is een quilt zeker het overwegen waard.
Maar een mummy heeft nog een voordeel want je kunt met een mummy slaapzak ook een quilt nabootsen; rits 2/3 open (je krijgt dan een voetbox), rits midden op slaapmat en je hebt een heerlijk confortabele quit gemaakt van je mummy. Ik doe dat dan ook geregeld als de temperaturen dat toelaten.
Het gewicht
Het gewicht van een slaapzak is naast de temperatuur natuurlijk ook belangrijk. Draag je alles zelf en ga je meerdere dagen hiken? Dan moet je gewoon voor de lichtste optie kiezen. Een gewicht van rond de 1000 gram is heel netjes voor een 3 seizoen slaapzak.
Het formaat
Ook heel belangrijk is het formaat van je slaapzak. Pas je er wel in met jou lengte en breedte? Koop een slaapzak die 20 max 30 cm langer is dan je eigen lichaamslengte. Dus ben je 1,90 meter lang ga dan voor een slaapzak van 210 a 220 cm. Ietsje groter is beter dan te klein. Als je vrij vors bent is een extra brede slaapzak aan te raden maar deze is vaak wat moeilijk te verkrijgen.
De rits
Kies alleen voor een mummieslaapzak waarbij de rits geheel tot beneden zit. Zodat je deze ook bij het voeteneind open kan ritsen. Hiermee kan je de temperatuur regelen als het te warm wordt in je slaapzak. Alleen voor 4 seizoen slaapzaken (winter slaapzakken) is dit niet nodig. Een rits aan de linker of rechter kant boeit niet.
Tochtsleuf en nekkraag
Koop geen mummieslaapzak voor 3 seizoen en natuurlijk al helemaal niet voor 4 seizoen gebruik, zonder goede tochtsleuf en nekkraag. De nekkraag moet ook aansnoerbaar zijn. Zeker door de nekkraag houd je het veel warmer in je slaapzak. De warme lucht blijft met een goede nekkraag in je slaapzak.
Synthetisch slaapzak
Synthetisch slaapzakken zijn vaak goedkoper maar wel zwaarder dan dons slaapzakken (in vergelijking tot dons met dezelfde temperatuurbereik). Het voordeel van synthetische slaapzakken is dat ze sneller drogen als deze nat/vochtig zijn dan dons slaapzakken. Ook isoleren ze vaak beter als de slaapzak vochtig/nat is. Ook kan je synthetische slaapzakken probleemloos in je wasmachine gooien als het er één is met een kwaliteitsvulling. Synthetisch heeft jammer genoeg twee nadelen en dat is het gewicht en het grote pakvolume; zeker bij modellen voor koude omstandigheden in vergelijking met dons. Maar tegenwoordig word synthetische isolatie steeds beter en lichter. Synthetisch slaapzakken zijn een hele goede keuze voor de zomer en 3 seizoensomstandigheden. Ik heb een synthetische slaapzak al dikke 20 jaar en deze is nog steeds in topconditie (is wel van een kwaliteitsmerk, was geen goedkope). Een goede synthetisch slaapzakken is nagenoeg onderhoud vrij.
Donzen slaapzak
Een donzen slaapzak is licht, goed comprimeerbaar (bij kwaliteit dons). Maar dons heeft als nadeel (heeft de naam) dat deze slaapzakken minder snel opdroogt dan een synthetische slaapzak, dat de isolatie minder wordt als dons vochtig/nat is. Donzen slaapzakken verliezen in de loop van tijd veertjes wat de isolatie door de jaren heen zal verminderen. En dons heeft een hoge aanschafprijs. De claim dat dons comfortabeler slaapt qua zweten heb ik zelf niet kunnen ondervinden.
Maar het ene dons is het andere niet. Zo kan je kiezen uit eenden- en ganzendons. Ganzendons heeft de naam dat deze warmer is dan eendendons. Maar is deze ook warmer als de omstandigheden niet zo best zijn, denk aan vocht in combinatie van kou…
Ga voor dons met een hoge vulkracht (CUIN) en een zo zuiver mogelijk aantal echte donsveertjes. Rond de 95% is het hoogst haalbare zuivere percentage (dons in verhouding met donsveertjes). 300 full power is de laagste donskwaliteit en 800 de hoogste (Europese waarden). Hoe hoger deze waardes hoe beter de kwaliteit van het dons en dus; hoe warmer, lichter en helaas ook duurder in verhouding met het aantal gram dat in de slaapzak zit. Maar… is de luchtvochtigheid groot dan heb je minder aan een hele hoge CUIN waarden en hoge zuiverheid. Dan is een lagere CUIN en lagere zuiverheid beter dan hoog. Want een te hoge CUIN stort in als deze vochtig wordt en dropt dan enorm in temperatuur. Onzuiverder dons isoleert beter dan heel zuiver dons onder vochtige omstandigheden.
Let op! De Europese CUIN aanduiding (vulkracht norm) heeft een lagere waardering aanduiding dan Amerikaanse CUIN norm. Dus een Europese 600 CUIN aanduiding slaapzak is beter dan een Amerikaanse 600 CUIN aanduiding. Al weet je meetstal niet wanneer een fabrikant welke aanduiding hanteert…
Bij slaapzakken van 900 CUIN of zelfs 1000 CUIN kan je je vraagtekens zetten, dit is misleidende marketing. Want deze vulling is helemaal niet haalbaar bij massa productie van een slaapzak, deze waarde zijn alleen onder laboratorium omstandigheden te halen.
Maar je kunt zo wie zo ook je vraagtekens zetten bij de aanduidingen van veel slaapzakken en slaapzakmerken als bijzonder. Want de zogenaamde prestaties van de slaapzak zijn vaak rooskleuriger dan deze werkelijk in de praktijk zijn. Net als de auto-industrie worden gegevens gemanipuleerd en staan de behaalde laboratorium testwaardes ver van de praktijk; CUIN, percentage dons en temperatuur.
Ik gebruik een 650 CUIN (Europese norm), 90/10% eend, donzen slaapzak in natte en koude omstandigheden. Ik ondervind geen voelbare temperatuur drop als mijn donzen slaapzak vochtig is. Ik vind deze dan niet kouder en ook droogt deze slaapzak best snel. Ik zorg er wel voor dat mijn slaapzak, zo goed als dat kan, droog of zo droog mogelijk blijft. Als ik een veel hogere CUIN met zuiverder percentage dons slaapzak voor deze omstandigheden gebruikt (met zelfde temperatuurbereik; dus minder gram dons er in) zal ik het kouder hebben doordat het dons instort door het vocht en zal deze ook minder snel drogen (dons gaat kleven).
Het opbergen van je slaapzak thuis
Als je terug bent van je avontuur berg je slaapzak dan altijd op buiten de compressiezak. Dus nooit opbergen in de compressiezak voor lange tijd. Geef je slaapzak de ruimte.
Het wassen van je slaapzak
Was je slaapzak ze min mogelijk! Het liefst bijna nooit. Maar als je deze gaat wassen volg dan de was instructies op van de fabrikant. Ga niet zelf zomaar wat doen. Dons kan je het beter door een gespecialiseerd bedrijf laten wassen.